Compte de Antelme Portier Antelmus Porterii), châtelain, pour la châtellenie de Bourg-en-Bresse, du jeudi 13 mai 1288 au dimanche 21 août 1289

France, Archives DĂ©partementales de la CĂ´te-d'Or, cote B7081 - 8

Pour citer ce document:

Christian Guilleré, Frédéric Chartrain et Alain Kersuzan, avec la collaboration de Nils Mantilleri, Jean-Michel Poisson, et Marianne Ronot, Compte de Antelme Portier Antelmus Porterii), châtelain, pour la châtellenie de Bourg-en-Bresse, du jeudi 13 mai 1288 au dimanche 21 août 1289, Lyon - Chambéry, 2012 (Documents comptables des Etats de Savoie, XIIIe - XVe s.)

Afficher / masquer les images   Afficher / masquer la table des rubriques   Masquer la linéation Voir l'analyse du rouleau

Prologue

[peau 8]


[l. 1] Computus(1) Ce compte a été numéroté VI en tête. Antelmi Porterii castellani de Burgo in Breyssia a tercio(2) On lit ici tercio, Vincencio, maliciose, negociis, Poncii, hospicii, que l’on transcrit – suivant la convention générale d’édition qui prescrit dans ce cas l’usage des formes classiques – tertio, Vincentio, malitiose, negotiis, Pontii, hospitii. idus
[l. 2] maii anno Domini Mo CCo octogesimo octavo usque ad eamdem diem anno revoluto et ex tunc usque ad dominicam post festum assunptionis(3) On Ă©crit ici assunptionis, septenbris, attenptavit, Hunbertum, scanpsi, plunba, pour assumptionis, septembris, attemptavit, Humbertum, scampsi, plumba, et aussi quandam, pour quamdam. beate Marie
[l. 3] videlicet XIIo kalendas septenbris anno octogesimo nono videlicet pro uno anno integro quatuordecim edomadis duobus diebus

banna


[l. 4] idem reddit computum de XX solidis fortium receptis de Hugoneto Boysson de Monlaferta pro eo quod accusabatur furtive cepisse quosdam sutulares(4) Lire subtalares. in foro Burgi
[l. 5] de LX solidis receptis de Vincentio de Viridario pro eo quod occupaverat iter publicum et in eo comnote diplomatiquecom : biffé. fecerat quandam servam piscium de V solidis receptis de
[l. 6] Camyon de Burgo pro eo quod dixerat verba iniuriosa uxori Guidoy de XII denariis receptis de quodam garcione Bernardi d’Armondanges (5) On écrit ici darmondanges, lescrivana, lepanous, lescueler, deponte, alamorena, delespiney, adomino, deperona, deburgo, inturri, despeyssi, pour d’Armondanges, L’Escrivana, Le Panous, L’Escueler, de Ponte, a La Morena, del Espiney, a domino, de Perona, de Burgo, in turri, d’Espeyssi. pro eo quod
[l. 7] scisserat in quodam nemore de XII denariis receptis a dicta L’Escrivana pro eo quod non manifestavit unum cutellum quem invenerat de V solidis receptis de Petro
[l. 8] Aroudi pro eo quod dicebatur malitiose combussisse partem unius arboris vicini sui de II solidis receptis de filio burgensis de Brou pro eo quod ceperat
[l. 9] pruna in arbore alieno de III solidis receptis de filio Iohannis Lorer pro eo quod percussit quendam fabrum de pugno
[l. 10] de LX solidis receptis de duobus hominibus
[l. 11] prioris de Sulugnia pro eo quodnote diplomatiqueeo quod : biffé. banno leyde non solute de XX solidis receptis de Stephano filio Iohannis Duret pro banno copunagii non soluti de X solidis receptis
[l. 12] de filio Petri Peloczot de Brou et quodam consanguineo suo pro banno sanguinis facti cuidam pastori de X solidis receptis ab uxore Perraudi Malet pro
[l. 13] eo quod percusserat quandam mulierem de V solidis receptis de uxore Petri Truphier de Burgo pro banno mensure salis false de X solidis receptis de Rupho
[l. 14] filio Guillermi Longuespea pro eo quod vendiderat carnes ovinas pro carnibus arietinis de IIII solidis receptis de dicto Boryvint de Sancto Andrea le Panous
[l. 15] pro eo quod abstulerat cuidam pastori vestes suas de V solidis receptis de Stephaneto de Cortablins pro eo quod verberaverat fabrum de Sancto Andrea de V solidis receptis
[l. 16] de dicto fabro pro eo quod repercussit illum Stephanum de V solidis receptis de Berteto Tuyllart pro eo quod utebatur barrallo non iusto de XII solidis VI denariis receptis
[l. 17] de Andrea de Sancto Rolino pro eo quod abstulerat cuidam homini capucium suum de X solidis receptis de Guillermo de Valle de Buenc pro eo quod habebat falsas
[l. 18] balances(6) Lire bilances. de X solidis receptis de Hugoneto de Mangetan pro eo quod tempore magne [carestie] accusabatur cepisse male bladum non suum de XX solidis receptis de Guillermo
[l. 19] Salomonis de Burgo pro eo quod bladum suum saisitum ex eo quod non fecerat illud ponderari deportavit de molendino non obstantenote diplomatiquenon obstante : biffé. contranote diplomatiquecontra : ajouté en interligne. saysinam castellani
[l. 20] de XXX solidis receptis de Iohannino Chavayria de Burgo quia attenptavit cognoscere quandam mulierem per vim de IIII solidis receptis de Rupho L’Escueler de
[l. 21] Burgo pro eo quod non solverat leydam debitam de VII solidis VI denariis receptis de Frepesaussa (7) On a écrit ffrepesaussa. Surnom de goinfre ou de mauvais cuisinier. Voir Littré, s. v. fripe-sauce, ou bien TLF, s. v. fripe 1. pro eo quod fecerat sanguinem amasie sue de V solidis receptis de
[l. 22] corderio de Burgo pro eonote diplomatiquepro eo : ajouté en interligne. quod vocavit Hunbertum Clavel roberium de V solidis receptis de Cabuchet de Poyllia pro eo quod non solverat leydam unius porci
[l. 23] venditi de X solidis receptis de Floreta sorore La Berauda de Burgo pro eo quod utebatur falsa mensura salis de X solidis receptis de Masuer de
[l. 24] Corgeronnote diplomatique Passage Ă  la ligne exact : cor / geron pro eo quod interfecit in itinere unam suem non suam de X solidis receptis de fratre(8) On a Ă©crit ffratre. medici de ala por banno adulterii de XXX solidis receptis de Stephano
[l. 25] de Grangia pro banno saysine fracte de X solidis receptis de quodam pellipario Lugduni pro banno adulterii de X solidis receptis de Guillermo Borrelat pro eo quod de
[l. 26] nocte proiecit unam cadrigam in fossatum de III solidis VI denariis receptis de Petro Beruca de Monlaferta pro eo quod filius eius percussit unum pastorem de X solidis
[l. 27] receptis ab Aschardo del Coster pro eo quod verberaverat unum hominem domini comitis de X solidis receptis de Guillone Salomonis pro eo quod fecit sanguinem
[l. 28] cuidam tempore guerre de XX solidis receptis de carronerio Stephani Terlleti[sic] (9) On Ă©crit ici Terlleti, Gorllat, ou encore dorsso. pro banno adulterii de XXX solidis receptis de Guichardo de Cortafon de Burgo
[l. 29] pro eo quod fecerat vendi in foro unum porcum coruptum(10) Lire corruptum. pro sano de V solidis receptis de Matheo Lo Clop pro eo quod desclaverat domum suam quam
[l. 30] clavelari(11) Lire clavellari. fecerat castellanus de V solidis receptis de quodam dicto Conseyl pro eo quod verberavit quandam mulierem de XL solidis receptis de Stephano de Chillou pro eo
[l. 31] [quod] male ceperat cutellum cuiusdam hominis et celavit de II solidis VI denariis de filio dicti Chalamel pro eo quod non manifestavit quosdam denarios quos invenerat
[l. 32] de IIII solidis receptis de quodam homine de Vandens pro eo quod non manifestaverat unum guoy inventum de V solidis receptis de quodam homine domini Roberti de
[l. 33] Chasteillon pro eo quod fuit in societate cuiusdam qui fecit sanguinem alteri de VII solidis receptis de Bertholomeo de Rossetes pro eo [quod] erradicaverat
[l. 34] unum pomerium in nemore de Teysongy de II solidis VI denariis receptis de Guillermo pellipario pro eo quod interfuit quando fractum fuit hostium domus cuiusdam
[l. 35] mulieris de nocte de XV solidis receptis de Stephanino de Lognes fabro pro eonote diplomatiqueeo : biffé. banno adulterii de XX solidis receptis de Guillermo pellipario pro eo quod
[l. 36] fecerat sanguinem Cornaut de Burgo de VII solidis VI denariis receptis a nepote Berardi de Ponte por banno sanguinis de XX(12) Ce nombre a remplacé une rédaction antérieure. solidis receptis de filio
[l. 37] Bernerii de Longo Campo et quodam dicto Putatin et filio a La Morena et Thoma de Selva pro eo quod in vigilia nativitatis beati Iohannis ceperunt in quodam
[l. 38] domo quatuor caseos de V solidis receptis de filio granerii de Burgo pro eo quod percussit unum hominem de XL solidis receptis de Bernardo Lo Grant pro eo quod de nocte
[l. 39] intraverat domum Guichardi filii Brunan de X solidis receptis de Guillermo de Jasseron de Burgo pro eo quod vendiderat quatuor cupas de blado confratrie
[l. 40] de V solidis receptis de Ravinello de Burgo pro eo quod fecit sanguinem cuidam pignorando de V solidis receptis de Peroneto Mugnerii pro eo quod celaverat quandam
[l. 41] suem inventam de V solidis receptis de Matheo Gorllat[sic] pro banno unius cadrige posite de nocte in fossatum de V solidis receptis de Peronoudo de
[l. 42] Rispis pro eo quod uxor sua fecerat sanguinem cuidam de XXX solidis receptis de Iohanneto de L’Espiney de Cra pro eo quod apropriabat(13) Lire appropriabat, voire appropriavit. sibi una cum Hugonino
[l. 43] unum porcum non suum et certo signo signaverant de XX solidis receptis de dicto Hugonino pro eodem de XV solidis receptis de quodam dicto Adroit macellario pro banno
[l. 44] sanguinis de V solidis receptis de Guillermo filio Bernardi Portabo pro banno sanguinis de LXXII solidis VI denariis receptis de clamis per idem tempus ut in particulis
[l. 45] summa : XLI libre XIX solidi VI denarii fortium — in quibus castellanus percipit per conventionem sibi
[l. 46] factam a domino comite ut per litteram in qualibet libra duodecim denarios — et remanent domino : XXXIX libre XVII solidi VI denarii fortium

introgia


[l. 47] idem reddit computum de V solidis fortium receptis de Bergerio genero Petit de Cortablin pro concessione sibi factanote diplomatiquefacta : ajouté en interligne. de terris [et] pratis sibi in dotem a dicto
[l. 48] Petit homine talliabili domini comitis datis pro quibus terris et pratis dictus Bergerius reddidit unum filium suum in hominem talliabilem domini comitis
[l. 49] summa : V solidi fortium de aliis intragiis(14) On alterne ici introgium et intragium. debet computare Stephanus Sterleti
[l. 50] idem reddit computum de III solidis VI denariis fortium de herba pratorum que solebat tenere Peyraudus del Vergier a domino comite ad talliamnote diplomatiquead talliam : ajouté en interligne. et ea apropriaverat(15) Lire appropriaverat.
[l. 51] sibi dominus Henricus de Vernolio nunc autem reducta sunt ad manum domini de III solidis receptis de herba pratorum que solebat tenere a domino
[l. 52] comite ad talliam Aymo Levez de Perona que sibi apropriaverat Stephanus de Grangia nunc autem dicta prata et terra dictenote diplomatiquedicte : biffé. masure dicti Aymonis(16) On a écrit Ay. reducta sunt
[l. 53] ad manum domini
[l. 54] summa : VI(17) On avait d’abord écrit VII, et le nombre est raturé. solidi VI denarii fortium
[l. 55] idem reddit computum de XLIX solidis VIII denariis obolo viennensium receptis de exitu feudi quod tenebat Alys de Sachins a domino computato blado ad denariosnote diplomatiquecomputato blado ad denarios : ajouté en interligne. ut in particulis in dorsso[sic] presentis
[l. 56] rotuli et reductum est ad manum domini ex eo quod legaverat ipsum hospitali de Teysongi (18) L’" hôpital de Teyssonge " appartenait à l’ordre de l’Hôpital de Saint-Jean-de-Jérusalem. quod facere non poterat sine consensu domini
[l. 57] summa : XLIX solidi VIII denarii obolus viennensium — valent : XXIIII solidos X denarios pictam fortium

exitus ponderis

note diplomatique Passage Ă  la ligne exact : exitus pon / deris


[l. 58] idem reddit computum de C I solidis I denario fortium receptis de exitu ponderis bladi per tempus supradictum usque ad festum beati Iohannis baptiste anno octogesimo nono
[l. 59] et tunc fuit accensatum Stephano Tupiner ad tresdecim libras viennensium de firma per annum
[l. 60] summa : C I solidi I denarius fortium

iudei


[l. 61] idem reddit computum de XV solidis fortium receptis de Emendant iudeo pro prima solutione compositionis facte cum domino comite ex causa prise sue in festo
[l. 62] paschatis nuper preterito et tottidem(19) On Ă©crit ici tottidem et tottalis pour totidem et totalis. debet quolibet anno usque ad quinque annos et tam de isto quam aliis habet litteras obligatorias magister Hugo
[l. 63] scriptor Burgi de XV solidis receptis de Arenino iudeo et filio suo eadem de causa de VII solidis VI denariis receptis de Gentil iudeo pro eodem
[l. 64] de Ioceto nichil recepit ut dicit summa : XXXVII solidi VI denarii

forestagium


[l. 65] idem reddit computum de LVI solidis fortium receptis de forestagio concesso quibusdamnote diplomatiqueconcesso quibusdam : biffé. nemoris de Teysongi videlicet in nemore sico(20) Lire sicco. On emploie régulièrement nemus pour lignum. concesso quibusdam
[l. 66] per annum finitum in festo beati Iohannis baptiste anno octogesimo nono de VIII solidis IX denariis receptis de forestagio quinque cadrigarum(21) On avait écrit cadrigarumarum, mais les lettres superflues ont été biffées. circulorum factorum
[l. 67] in dicto nemore per dictum Marbo carpentarium et alii quibus concessit forestagium pro anno futuro consignantur in dorsso presentis rotuli summa : LXIIII solidi IX denarii fortium

inventa


[l. 68] idem reddit computum de XVIII denariis fortium receptis videlicet qui fuerunt inventi in domo mercati de XVIII denariis receptis de una sue inventa et
[l. 69] vendita pro tanto de XII denariis receptis de uno coutro et uno tripede inventis summa : IIII solidi fortium
[l. 70] idem reddit computum(22) On n’a pas jugé nécessaire ici d’ajouter une rubrique. de XII libris X solidis fortium receptis de Peronino del Bioley de dono facto domino comite ex eo quod ipsum franchivit de tallia sicut continetur
[l. 71] in littera quam inde habet summa : XII libre X solidi fortium


[l. 72] summa tottalis : LXIIII libre XI solidi II denarii po[igesia] fortium — valent
[l. 73] scanpsi(23) Lire campsi, pour cambiti. ad viennenses videlicet uno denario fortium computato pro duobus denariis viennensium : VIXX IX libras II solidos IIII denarios obolum viennensium de quibus

(24) On n’a pas jugé nécessaire d’ajouter la rubrique expensa.
[l. 74] in stipendiis diversorum nunciorum missorum ad diversa loca pro negotiis domini et expensis clientum insidiantium Peronetu[m]note diplomatiquePeronetu[m] : biffé. bastardum Peroneti Julian qui
[l. 75] offendit illos de Burgo : XXXIIII solidos IIII denarios viennensium item in sala et turri recohoperienda, tegulis emptis, domo stabuli torchienda, fossato
[l. 76] molendini curando, duabus fenestris factis in coquina castri, et uno trapone in turri : XXIII solidos II denarios. item una cathena(25) On Ă©crit ici cathena et hostiis pour catena et ostiis. empta ad
[l. 77] prisones custodiendos et remanet castellano sequenti : VI solidos Item in bestrueyl stangni domini aptando bis quia destructum
[l. 78] fuit propter inundationes(26) On paraît avoir écrit in undationes. aquarum, et tertia vice fuit aptatum de postibus et factum, et calciata elevanda, et sepibus factis ibidem : C VI solidos III denarios
[l. 79] item in stipendio duarum cadrigarum apportantium pisces de stangno Baugiaci positos in dicto stangno Burgi : XVI solidos item in expensis factis
[l. 80] persequendo Iaquetum de Loyes qui furatus fuerat unam equam apud Burgum in tantum quod fuit captus et suspensus : XXXIII solidos
[l. 81] item in bolanote diplomatiquebola : biffé. plunba(27) On attendrait plumbo. ponderis bladi facienda quia prima plunba fuit perdita et una corda nova pro dicto pondere : IX solidos item in stipendio
[l. 82] Stephani Tupiner custodientis dictum pondus per unum annum : IIII libras summa : XV libre VII solidi IX denarios item libravit(28) On n’a pas jugé nécessaire d’ajouter la rubrique librata. in expensis domini Guillermi de Septemo, domini Pontii de Lioneres, domini Guillermi d’Espeyssi limitantium marchiam de Burgo, de Chalamont
[l. 83] et de Lent per litteram dicti domini Guillermi datam in crastino accensionis(29) Lire ascensionis. Domini anno octogesimo nono : LIX solidos III denarios viennensium
[l. 84] item in expensis equi magistri Petri phisici infirmantis apud Burgum per litteram domini comitis de mandato datam in vigilia accensionis anno nono : XXXV solidos
[l. 85] item libravit domino Petro de Hyanna ad expensas domini comitis per litteram dicti domini Petri datam in festo beati Andree anno octogesimo octavo : XV libras
[l. 86] item libravit Stephano de Sancto Reneberto ad expensas hospitii domini comitis per litteram eius datam die iovis ante festum apostolorum Philippi et Iacobi anno octogesimo nono : XX libras
[l. 87] item eidem Stephano ut per litteram eius datam sabbato post octabas apostolorum Petri et Pauli anno octogesimo nono : XXI libras
[l. 88] item libravit Hugoneto de Rosseillone per litteram domini comitis de mandato datam die veneris ante festum beati Thome apostoli anno octogesimo octavo
[l. 89] et litteram dicti Hugoneti de recepta videlicet pro centum solidis turonensium quando missus fuit in Francia : VI libras V solidos
[l. 90] item Guillermo de Vacheresce pro expensis unius equi domini comitis quem aducebat(30) Lire adducebat. de Burgeto et datus fuit comiti Altisiodorensi : II solidos
[l. 91] item libravit sibi ipsi pro salario suo de castro et castellania tenendis ad rationem viginti quinque librarum viennensium de salario per annum : XXXI libras XVIII solidos viennensium
[l. 92] item pro una ymagine(31) Lire imagine. cere facta de precepto domine comitisse pro filio domini et oblata altari beate Marie Burgi : XVI solidos IIIIXX XIX libre XV solidi III denariinote diplomatiqueIIIIXX XIX libre XV solidi III denarii : ajouté. (32)Ajouté sur deux lignes à droite du texte principal. Il s’agit du total de la librata non compris les deux versements effectués à Pierre de Montmélian, qui a reçu le compte. note diplomatique Passage à la ligne exact : IIIIXX XIX libre / XV solidi III denarii.
[l. 93] item in expensis Petri de Montemeliano recipientis presentem computum per duos dies : X solidos
[l. 94] item libravit dicto Petro clerico per manum Stephani Sterleti ad opus domini comitis ut per confessionem eius : IIII libras viennensium
[l. 95] summa librate : C IIII libre V solidi III denarii


[l. 96] summa tottalis expense et librate : C XIX libre XIII solidi viennensium


[l. 97] et sic debet dictus castellanus : IX libras IX solidos IIII denarios obolum viennensium
[l. 98] hec sunt que castellanus dimisit in castro et que tradidit Bertholomeo familiari domini Petri de Chasteillone :
[l. 99] primo unam conchiam(33) Lire concham. seu bacignum(34) Lire baccinum. magnum pro manibus lavandis item duas patellas frisorias(35) Lire frixorias. item IIII bancas seu formas et duas mensas et III archas
[l. 100] item I cathenam ferri pro prisonibus et claves in hostiis et cathenam in prima porta castri
[l. 101] magister Hugo scriptor custodit litteras de cautione quam dederunt Iocetus et alii iudei Burgi de tallia solvenda
[l. 102] item custodit litteram de debito domini Alardi de Sancto Desiderio quod donavit Emendant iudeus domino comiti



Notes

1 - Ce compte a été numéroté VI en tête.
2 - On lit ici tercio, Vincencio, maliciose, negociis, Poncii, hospicii, que l’on transcrit – suivant la convention générale d’édition qui prescrit dans ce cas l’usage des formes classiques – tertio, Vincentio, malitiose, negotiis, Pontii, hospitii.
3 - On Ă©crit ici assunptionis, septenbris, attenptavit, Hunbertum, scanpsi, plunba, pour assumptionis, septembris, attemptavit, Humbertum, scampsi, plumba, et aussi quandam, pour quamdam.
4 - Lire subtalares.
5 - On écrit ici darmondanges, lescrivana, lepanous, lescueler, deponte, alamorena, delespiney, adomino, deperona, deburgo, inturri, despeyssi, pour d’Armondanges, L’Escrivana, Le Panous, L’Escueler, de Ponte, a La Morena, del Espiney, a domino, de Perona, de Burgo, in turri, d’Espeyssi.
6 - Lire bilances.
7 - On a écrit ffrepesaussa. Surnom de goinfre ou de mauvais cuisinier. Voir Littré, s. v. fripe-sauce, ou bien TLF, s. v. fripe 1.
8 - On a Ă©crit ffratre.
9 - On Ă©crit ici Terlleti, Gorllat, ou encore dorsso.
10 - Lire corruptum.
11 - Lire clavellari.
12 - Ce nombre a remplacé une rédaction antérieure.
13 - Lire appropriabat, voire appropriavit.
14 - On alterne ici introgium et intragium.
15 - Lire appropriaverat.
16 - On a Ă©crit Ay.
17 - On avait d’abord écrit VII, et le nombre est raturé.
18 - L’" hôpital de Teyssonge " appartenait à l’ordre de l’Hôpital de Saint-Jean-de-Jérusalem.
19 - On Ă©crit ici tottidem et tottalis pour totidem et totalis.
20 - Lire sicco. On emploie régulièrement nemus pour lignum.
21 - On avait écrit cadrigarumarum, mais les lettres superflues ont été biffées.
22 - On n’a pas jugé nécessaire ici d’ajouter une rubrique.
23 - Lire campsi, pour cambiti.
24 - On n’a pas jugé nécessaire d’ajouter la rubrique expensa.
25 - On Ă©crit ici cathena et hostiis pour catena et ostiis.
26 - On paraît avoir écrit in undationes.
27 - On attendrait plumbo.
28 - On n’a pas jugé nécessaire d’ajouter la rubrique librata.
29 - Lire ascensionis.
30 - Lire adducebat.
31 - Lire imagine.
32 - Ajouté sur deux lignes à droite du texte principal. Il s’agit du total de la librata non compris les deux versements effectués à Pierre de Montmélian, qui a reçu le compte.
33 - Lire concham.
34 - Lire baccinum.
35 - Lire frixorias.